Het opschalen van je onderneming: hoe?
COVID-19 heeft gezorgd voor een flinke reset in het systeem. Wereldwijd vragen leiders zich af hoe we ons economisch systeem kunnen aanpassen aan de nieuwe realiteit. Veel ondernemers reageren hierop door duurzame en inclusieve oplossingen te bieden, maar de schaalbaarheid van deze ideeën is vaak niet concurrerend genoeg.
Wat ik heb geleerd na twee decennia startups opschalen – in de voorhoede van de circulaire economie – en als hoofd ambassadeur van Upstream, is dat impact gedreven ondernemers er vaak niet in slagen om de fundamenten van een succesvol bedrijf op te bouwen. Waarom is dit, en hoe kunnen meer ondernemers oplossingen voor de ‘nieuwe economie’ ontwikkelen en hiermee impact op schaal creëren?
Voor founders die het verschillen willen maken deel ik graag vijf lessen uit het Nederlandse startup landschap: het snelst groeiende startup ecosysteem in Europa.
Het juiste team om te schalen
Van de startups die ten onder gaan, heeft 23% niet het juiste team. Een goed uitgebalanceerd team met de nodige vaardigheden om de groei te bevorderen is essentieel. Een sterk team van oprichters bestaat meestal uit een slimme leider, een overtuigende business developer, een creatief genie en een sterke projectmanager die het tempo bijhoudt en zorgt voor geoliede executie (het A-team, zoals ik het noem).
Kijk maar eens naar Boyan Slat, die nog maar 18 jaar oud was toen hij The Ocean Cleanup oprichtte. Hij ziet het als zijn missie om de wereld te ontdoen van 90% van de plasticvervuiling. Om het bedrijf tot een succes te maken en de verschillende fasen van de groei te ondersteunen, werd het leiderschapsteam snel gediversifieerd. Een onafhankelijke Raad van Bestuur volgde in 2015, ter verdere versterking en om toezicht te houden op de vooruitgang van zijn management team.
Valideer je idee snel op de markt
Als je te veel tijd besteedt aan het onderzoeken van je product is de kans groot dat je in de ‘vallei des doods’ terechtkomt. Hoewel sommige technologieën veel R&D-tijd vergen, moet jeer toch mee naar buiten en het op de markt testen, om aan de investeerders te bewijzen dat je product werkt
Peelpioneers is een startup die dit goed heeft gedaan. Ze begonnen met een sterk idee om hoogwaardige voedingsingrediënten uit de afvalstroom van sinaasappelschillen te halen. Ze brachten een prototype van hun idee snel in de markt, waardoor ze de investeerders konden aantrekken die ze nodig hadden om hun productiefaciliteit op te schalen.
Focus op schaalbaarheid en denk vooruit
Veel impact startups hebben (nog) geen schaalbaar product . of dienst. Om investeerders aan boord te krijgen, is het noodzakelijk om te zoeken naar oplossingen waarbij dit wél het geval is en waarmee je voldoende waarde aan klanten kunt leveren.
Circularise ontwikkelde een open-source protocol en een gedecentraliseerd netwerk om transparantie te brengen in wereldwijde supply chains, om zo te komen tot een circulaire economie. Daarbij is het een grote uitdaging om meerdere spelers in een toeleveringsketen te verbinden, van grondstofproducenten tot fabrikanten en detailhandelaren. Ze maken gebruik van het netwerkeffect: hoe meer partijen hun oplossing gebruiken, hoe meer anderen zich willen aansluiten. Hun oplossing kan bovendien worden geschaald naar verschillende toeleveringsketens in meerdere industrieën: dat maakt het zowel commercieel levensvatbaar als zeer schaalbaar.
Focus op het probleem dat je oplost
Het ontwikkelen van een duurzaam product of dienst alleen maar omdat ‘het een geweldig idee is’ zal geen impact hebben. Er moet een duidelijk probleem zijn dat je product of dienst kan oplossen en waarvoor je doelgroep bereid is te betalen – of een andere vorm van waarde te leveren.
Toen Physee, een fabrikant van ramen op zonne-energie, nog in de onderzoeksfase zat, zoomde het bedrijf in op de behoeften binnen hun nichemarkt. Ze begrepen wat die waren: architecten en vastgoedeigenaren wilden energieneutrale, comfortabele ruimtes creëren met kosteneffectieve oplossingen, en hun missie werd het creëren van ramen op zonne-energie die er precies zo uitzien als normale ramen, maar met duurzame voordelen.
Investeer in zichtbaarheid
Van de 1,4 miljard euro aan risicokapitaal dat vorig jaar in Nederland werd geïnvesteerd, ging slechts 130 miljoen naar impactgedreven startups en schaalvergrotingen. Investeerders met wie ik spreek, klagen vaak dat impactgedreven start-ups niet zichtbaar zijn. Teveel tijd en energie wordt gestoken in productontwikkeling, en te weinig in netwerken en zichtbaarheid.
Skoon Energy levert duurzame energie on-demand via een netwerk van schone mobiele energieoplossingen, en richtte zich vanaf het begin op zichtbaarheid in de markt. Hun oprichter verzekerde zich van hun eerste financiering door een corporate investeerder en bleef zijn startup vanaf de eerste dag promoten en pitchen op verschillende evenementen, handelsmissies en in de media. Dit leidde tot een commitment van investeerder in schone energie Kees Koolen, de voormalige CEO van booking.com.
Hoe innovatief of creatief je idee ook is, uiteindelijk zullen alleen die ideeën die levensvatbaar, haalbaar en wenselijk zijn het halen. Vaker wel dan niet zijn de aannames over viability en desirability verkeerd of te optimistisch, waardoor starters iets bouwen waar niemand in geïnteresseerd is. Daarnaast denken founders met veelbelovende ideeën dat investeerders en klanten naar hen zullen komen zoeken.
Zoals de Amerikaanse investeerder John Doerr zegt: “Ideeën zijn gemakkelijk. Uitvoering is alles. Er is een team nodig om te winnen.” Ik weet dat er veelbelovende ondernemers en oplossingen zijn die de weg kunnen effenen voor een ‘groene economie’ en een inclusieve wereld. Maar om de mainstream te bereiken, moeten impact ondernemers zich richten op het creëren van een bedrijf op schaal.
Over de auteur: Lars Crama is managing director bij Innovators Inc. (Tekst komt van: Emerce. September 2020)